– Mamo, znowu jesteś? Ile razy prosiłam cię, żebyś nie zmywała naczyń!
— Chciałam tylko pomóc — mruknęła zdezorientowana Zofia.
– Nic nie mogę znaleźć po twojej pomocy! Irena dalej tłumaczyła matce. – Każdy przedmiot ma swoje miejsce. A czy to jest czyste? Irena wzięła do ręki talerz. Na niebieskich krawędziach widoczne były ledwie zauważalne plamy wysuszonego sosu.
– Przepraszam, Irenko, moje oczy są słabe, nie zauważyłam – matka uśmiechnęła się z poczuciem winy.
– Zmywarka, mamo! Jest do tego zmywarka. – Irena energicznie otworzyła zmywarkę i zaczęła ładować do niej naczynia.
Zofia opadła na krzesło. Chude, pomarszczone, szorstkie od pracy i czasu jej ręce bezradnie opadły na kolana. Głowa z przyzwyczajenia owiązana chustką pochyliła ku piersi.
– Zobaczysz, wkrótce umrę, nie będę już dłużej dla ciebie ciężarem – powiedział cicho Zofia.
– Przestań! – Irena poczuła się nieswojo, rozmawiając niegrzecznie z matką. – Wybacz mi, mam gorączkę. Nie jesteś dla nas ciężarem. Ale proszę Cię, żadnych naczyń, prania, sprzątania i innych.
– W porządku, Irenko, w porządku – zgodziła się z córką Zofia.
Irena wyszła z kuchni. A Zofia została w kuchni, siedziała spokojnie, patrząc ze smutkiem przed siebie.
Zofia i jej mąż mieszkali we wsi przez całe życie. Kiedyś zajmowała się gospodarstwem od rana do wieczora. Dbała o męża i dzieci. Irena była najmłodszą z nich. Najstarszy syn został archeologiem i od dawna mieszkał z dala od swoich rodziców.
Mąż Zofii zmarł pięć lat temu. Irena zaproponowała mamie przeniesienie się do miasta, „zmień dom na małe mieszkanie” – prosiła matkę. Zofia odmówiła:
– Ciężko mi być w mieście, nie nawykłam. Tu żyłam, tu chcę umrzeć.
Lepiej przyjeżdżajcie do mnie tu z dziećmi.
Tak zdecydowała. Syn nie przyjeżdżał, komunikował się z matką tylko telefonicznie. Irena z rodziną przyjeżdżała kilka razy w roku. Próbowała pomóc w ogrodzie i gospodarstwie. Zabierała od matki chrupiące ogórki i pyszne powidła.
Zofia cieszyła się, że nie została zapomniana i czuła się potrzebna.
Najgorsze wydarzyło się rok temu – spłonął dom Zofii. Tylko cud sprawił, ze Zofia wyszła z pożaru bez szwanku.
Nie miała pieniędzy na zakup lub budowę nowego domu.
Irena i jej mąż zabrali Zofię do siebie. I zaczęło się…
Zofia upiecze ciastka, a Irena ją zbeszta. Za co? Bo nie jedza takiej mąki, a w dodatku ubrudziła cała kuchnię!
Jak mielone to musi być kapusta. A córka nie je mięsa a wnuczka jest na diecie.
To Zofia wsypuje za mało proszku do pralki. To mąż Ireny narzeka, że w niedzielę Zofia wstaje za wcześnie, grzechocze naczyniami, nie pozwala pospać.
Zofia znów jest zawiedziona, bo przecież wzięła tylko jeden talerz.
To znów Zofia wytarła kurz niewłaściwą szmatką. Wnuki już nie małe, jedno w 8 klasie, drugi już w liceum.
Szkoła, lekcje, zajęcia pozalekcyjne, sport, spotkania ze znajomymi – wszędzie trzeba zdążyć, na babcię nie ma czasu.
Rankiem „Dzień dobry!”, Wieczorem – „Dobranoc”. To cała komunikacja.
Zofia coraz częściej siedział samotnie w małym pokoju, który dostała. Kiedy rodzina siadała do kolacji, ją też zapraszano. Ale Irena patrzyła tym karcącym spojrzeniem na okruchy, które matka rozrzucała jedząc, że Zofia odmawiała jedzenia ze wszystkimi.
Kiedyś była głodna a wszyscy rozeszli się po pokojach, wychodziła.
Nalewała sobie herbatę i popijając zdała sobie sprawę, że serce jej pęka ze smutku.
Prawie całą swoją skromną emeryturę oddała córce.
Niewiele zostawiła dla siebie.
Irenie i jej mężowi nie podobało się, że Zofia niszczy ich normalny rytm życia. Jednakże nie było możliwości by kupić jej oddzielny dom.
– Myślę, że wysłanie mamy do domu opieki będzie najmądrzejszą decyzja – powiedział kiedyś wieczorem do Ireny małżonek.
– A gdyby to była twoja matka? Irena sprzeciwiła się.
– Wybierzemy lepsze miejsce. A gdyby to była moja mama, to też bym uznał, że to mądra decyzja – powiedział. – Będzie jej dobrze z ludźmi w swoim wieku. Nie jest tam tak źle, jak myślisz.
A jeśli powie, że jej tam naprawdę źle zabierzemy ją z powrotem.
Irena bardzo się wstydziła, ale w głębi serca podzielała zdanie męża.
Podczas wolnego dnia Irena ostrożnie rozpoczęła temat z matką. Zofia szybko się zorientowała gdzie ta rozmowa zmierza. Nie sprzeciwiła się, milcząco zgadzała się ze wszystkim.
W piątek wieczorem Zofia schludnie spakowała niewielką ilość swoich rzeczy do walizki.
W sobotę rano stali już na progu małego pensjonatu z córką i zięciem.
Godzinę później Zofia patrzyła na oddalający się samochód. Łza potoczyła się po jej pomarszczonej twarzy.
– Odwiedzimy Cię! – Zofii dźwięczały w uszach ostatnie słowa córki.
I naprawdę starała się w nie wierzyć…
